1. आधार नोंदणी केंद्र म्हणजे काय? | What is Aadhar Card Enrollment Center
आधार नोंदणी केंद्र हे यूआयडीएआय (UIDAI – Unique Identification Authority of India) मान्यताप्राप्त केंद्र आहे, जिथे नागरिकांना नवीन आधार कार्ड नोंदणी, अपडेट्स, व तपशील बदलण्याची सेवा दिली जाते.
2. आधार नोंदणी केंद्र सुरू करण्यासाठी पात्रता | Eligibility Criteria for Aadhar Card Enrollment Center
आधार नोंदणी केंद्र सुरू करण्यासाठी खालील पात्रता आवश्यक आहे:
- शैक्षणिक पात्रता: किमान १०वी उत्तीर्ण.
- वय: १८ वर्षांपेक्षा जास्त.
- तांत्रिक कौशल्य: संगणक व इंटरनेटचे मूलभूत ज्ञान.
- आवश्यक उपकरणे: संगणक, बायोमेट्रिक स्कॅनर, वेब कॅमेरा, प्रिंटर, इ.
- UIDAI प्रमाणपत्र: आधार ऑपरेटर किंवा सुपरवायझर परीक्षेत उत्तीर्ण होणे आवश्यक आहे.
3. आवश्यक प्रक्रिया | Needed Process for Aadhar Card Enrollment Center
1. परीक्षा उत्तीर्ण करा:
UIDAI मार्फत घेण्यात येणारी प्रमाणपत्र परीक्षा (Certified Operator/Supervisor Exam) NISG किंवा NSEIT तर्फे आयोजित केली जाते.
नोंदणी: UIDAI पोर्टलवर अर्ज करा.
अभ्यासक्रम: आधार ऑपरेटर/सुपरवायझरसाठी निर्धारित अभ्यासक्रम.
परीक्षा फी: साधारण ₹500 ते ₹700.
2. नोंदणी प्रक्रिया:
UIDAI पोर्टलवर किंवा स्थानिक नोंदणी एजन्सी (Enrollment Agency) मार्फत नोंदणी करा.
3. नोंदणी एजन्सीशी संपर्क साधा:
UIDAI मान्यताप्राप्त एजन्सीमार्फत आपले केंद्र नोंदणीसाठी अर्ज करा.
4. उपकरणांची खरेदी:
UIDAI मान्यताप्राप्त उपकरणे खरेदी करा. यामध्ये बायोमेट्रिक डिव्हाइस, आयरिस स्कॅनर, लॅपटॉप, व प्रिंटर आवश्यक आहेत.
4. Aadhar केंद्र सुरू करण्यासाठी आवश्यक खर्च | Expenses required to open the centre
- सॉफ्टवेअर व हार्डवेअर खर्च: ₹1,00,000 ते ₹1,50,000.
- प्रशिक्षण व परीक्षा खर्च: ₹500 ते ₹700.
- इतर खर्च: इंटरनेट व कार्यालयीन सेटअपसाठी ₹10,000 ते ₹15,000.
5. कमाई कशी होते? | How earning get’s start for Aadhar card Enrollment center
आधार केंद्रामध्ये प्रत्येक सेवा दिल्यासाठी ठराविक शुल्क मिळते:
- नवीन नोंदणी: ₹30 ते ₹50 प्रति व्यक्ती.
- आधार सुधारणा: ₹40 ते ₹50 प्रति व्यक्ती.
- इतर सेवा: UIDAI च्या दरानुसार.
6. Aadhar केंद्र सुरू करण्यासाठी आवश्यक परवाने:
- UIDAI कडून मान्यता प्रमाणपत्र.
- स्थानिक ग्रामपंचायत/महापालिकेकडून परवाना.
- पीडीएस किंवा इतर सरकारी कार्यालयाशी करार करणे, जर सेवा त्या ठिकाणी दिल्या जात असतील.
7. UIDAI ची काही महत्त्वाची अटी:
- नागरिकांची माहिती गुपित ठेवणे.
- सर्व्हर व प्रणाली UIDAI च्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार चालवणे.
- वेळोवेळी UIDAI द्वारे दिलेले अपडेट्स लागू करणे.
8. संपर्कासाठी उपयोगी दुवे:
- वेबसाइट: https://uidai.gov.in
- प्रशिक्षण व नोंदणीसाठी संपर्क: NSEIT पोर्टल.
- सहाय्य केंद्र: UIDAI चा टोल-फ्री क्रमांक 1947.
आपले केंद्र सुरु करण्यापूर्वी स्थानिक एजन्सीशी सल्लामसलत करून आवश्यक माहिती पडताळून घ्या.
आधार नोंदणी केंद्रासाठी लागणारे तांत्रिक उपकरणे आणि सॉफ्टवेअर
आधार नोंदणी केंद्र चालवण्यासाठी विशिष्ट तांत्रिक उपकरणे आणि सॉफ्टवेअर आवश्यक असतात. ही उपकरणे आधार नोंदणी प्रक्रियेला सुकर व जलद बनवण्यासाठी महत्त्वाची भूमिका बजावतात. खाली या सर्व उपकरणांची आणि सॉफ्टवेअरची तपशीलवार माहिती दिली आहे:
9. हार्डवेअर उपकरणे (Hardware Equipment for Aadhar center):
आधार नोंदणी प्रक्रियेसाठी खालील हार्डवेअर आवश्यक असते:
१.१. डेस्कटॉप/लॅपटॉप (Desktop/Laptop):
- ऑपरेटिंग सिस्टीम: Windows 10 किंवा त्यापेक्षा नवीन.
- RAM: किमान 4GB (8GB शिफारस केलेले).
- हार्ड डिस्क: 500GB किंवा त्याहून अधिक.
- प्रोससेसर: i3 किंवा त्यापेक्षा उच्च दर्जाचा.
१.२. बायोमेट्रिक उपकरणे (Biometric Devices):
- फिंगरप्रिंट स्कॅनर (Fingerprint Scanner): आधार डेटा रजिस्ट्रेशनसाठी प्रमाणित कंपन्यांचे Morpho, SecuGen किंवा Precision प्रकाराचे स्कॅनर वापरणे.
- आयरिस स्कॅनर (Iris Scanner): आयरिस ओळखण्यासाठी प्रमाणित स्कॅनर, जसे की IriTech किंवा CrossMatch.
१.३. प्रिंटर आणि स्कॅनर (Printer and Scanner):
- प्रिंटर: लेझर प्रिंटर (HP, Canon यांसारखे) आधार कार्डची छपाईसाठी उपयुक्त.
- स्कॅनर: उच्च रिझोल्यूशन असलेला ADF स्कॅनर (उदा: Epson V39).
१.४. वेबकॅम (Webcam):
- चेहर्याची ओळख पटवण्यासाठी 720p किंवा त्याहून अधिक गुणवत्ता असलेला वेबकॅम (उदा. Logitech C270).
१.५. जीपीएस डिव्हाइस (GPS Device):
- आधार केंद्राचे स्थान निश्चित करण्यासाठी जीपीएस डिव्हाइस महत्त्वाचे आहे.
१.६. UPS (Uninterruptible Power Supply):
- सतत वीजपुरवठा सुनिश्चित करण्यासाठी UPS आवश्यक आहे.
२. सॉफ्टवेअर (Software for Aadhar Center):
२.१. आधार नोंदणी सॉफ्टवेअर:
- UIDAI द्वारे दिलेले प्रमाणित सॉफ्टवेअर.
- हे सॉफ्टवेअर आधार नोंदणी व अपडेट प्रक्रियेसाठी वापरले जाते.
२.२. ऑपरेटिंग सिस्टीम (Operating System):
- Windows 10 Professional किंवा त्याहून पुढील आवृत्ती.
२.३. ब्राउजर (Browser):
- Mozilla Firefox किंवा Google Chrome च्या नवीनतम आवृत्त्या.
२.४. ड्रायव्हर सॉफ्टवेअर (Device Drivers):
- बायोमेट्रिक डिव्हाइस, प्रिंटर, स्कॅनर यांसाठी ड्रायव्हर सॉफ्टवेअर स्थापित करावे लागते.
२.५. डेटा सिक्युरिटी सॉफ्टवेअर:
- आधार नोंदणी केंद्रावर डेटा सुरक्षित ठेवण्यासाठी एन्क्रिप्शन आणि अँटीव्हायरस सॉफ्टवेअर (जसे की Quick Heal, Norton) आवश्यक आहे.
३. नेटवर्किंग आवश्यकता (Networking Requirements):
- इंटरनेट कनेक्शन: उच्च-गती ब्रॉडबँड (कमीतकमी 2 Mbps वेगाची) आवश्यकता आहे.
- राऊटर: सुरक्षित नेटवर्क सेटअपसाठी वायफाय किंवा वायर्ड राऊटर.
४. तांत्रिक प्रमाणपत्रे आणि परवाने:
- आधार नोंदणीसाठी युजर एजन्सी (Enrollment Agency) ने UIDAI कडून मान्यता प्राप्त करणे बंधनकारक आहे.
- बायोमेट्रिक डिव्हाइस UIDAI मान्यताप्राप्त असणे गरजेचे आहे.
५. अतिरिक्त गरजा:
- स्टॅशनरी: आधार नोंदणी फॉर्म्स, पेन, कागद यांसारख्या साहित्यांची आवश्यकता आहे.
- फर्निचर: नोंदणी केंद्रासाठी खुर्च्या, टेबल्स, वीज कनेक्शन इत्यादी सुविधा.
महत्त्वाच्या टीपा:
- सर्व उपकरणे आणि सॉफ्टवेअर UIDAI मान्यताप्राप्त असणे गरजेचे आहे.
- बायोमेट्रिक उपकरणांची कालांतराने देखभाल आणि अद्ययावतता आवश्यक आहे.
- डेटा सुरक्षा नियमांचे काटेकोर पालन करणे गरजेचे आहे.